विदेशको पिडा, निल्नु न ओकेल्नु

प्रवीर ददेल
फागुन ३०, रुकुम
 रुकुम –रोजगारको लागी विदेशमा काम गर्न जाने नेपालीहरु यहावाट वाहीर गएर प्रसस्तै पैसा कमाएर घरको गरिवी अवस्था सुधारर्ने र त्यहावाट नेपाल फर्के पछी नेपालमा ठुलै व्यवसाय संचालन गर्ने सपना वोकेर  विदेश पलाएन भएको देखीन्छ ।
 जति सुन्दर सपना वोकेर काठमान्डौँ को त्रिभुवन विमान स्थलवाट जुरुक्क उढदा हून्छ , त्यो सपना सात समुद्र पारी को मरुभुमीको देशमा पुग्दा विस्तारै आईलाउने गर्दछन । त्यहा पुग्दा न्युन तलव स्केल भएकै कारण यसो हुने गरेको वैदेशिक रोजगारवाट फर्केका नेपालीहरु वताउछन ।
विदेशमा नेपालीहरुलाई अत्यन्तै श्रम शोषन गर्ने ,दुरव्यवहार गर्ने र स्थानीय कामदारको तुलनामा नेपालीहरुको तलव स्केल अत्यन्तै न्युन हुने गरेका मलेसीया काम गरी फर्केका दलवहादुर खड्काले जनाए । उनका अनुसार – मासीक ८ सय रियल पाउने गरेको  र त्यसमा १ सय ५० रियल रोयल्टी काट्ने गरेको वताउछन ।
विदेशका अधिकांस कम्पनिले नेपालमा भनेजती तलव नदिने र ओभरटाईमको पैसा पनि न्युन हुनेगरेको छ । जसले गर्दा  विदेशमा प्रसस्तै पैसा कमाउने सपना अधुरो हुने गरेको छ ।  मलेसियावाट भर्खरै मात्र फर्केका छिवाङ्ग २ का कविराम सेर्पाली पनि विदेशमा सोचेजस्तो कमाई नहुने वताउछ । सामान्यतया खाना, वस्न, औषधी मै कमाई सिधिन्छ ।
अझै पनि  कतीपय नेपालीहरुले सामान्य खालका औषधी नेपालवाटै चिठ्ठी मार्फत मगाउने गरेको पाइन्छ आफन्तजनले वताउछन । घरको दु;ख सम्झर मुस्कील्ले  कमाएको पैसा पनि मौका परे त्यहाको स्थानीयवासीले लुट्ने गरेको घटना वेला वेला सार्वजनिक हुने गर्दछ । तर पनि नेपालीहरु कहिलै सुरक्षित नहुने  मलेसीयामा काम गरि फर्केका गोविन्द रोकायले जनाए । उनले भने, मलेसियामा नेपाली मजदुरको लागी वोली दिने र न्याय दिने  कोही नभएको कारण अधिकांस नेपाली लुटीने ठगिने गरेका हुन । त्यहाका स्थानी वासीन्दा ,इन्डियन मुलुका तमिलहरु र इन्डोनेसीयाहरुले कुनै नेपाली सग पैसा छ र नेपाली हो  भन्ने सुईको पाउने वितीकै नेपालीहरुको पछी लाग्ने र छुरा प्रहार गरी लुट्ने गरेको वताउ छन । नेपालीहरु विदेशमा वाटो, घाटो ,कोठा ,क्यान्टीन वैंक र वजारमा समेत लुटीने गरेका छन ।    वैदेशिक रोजगारमा गएका कतिपय नेपाली राती सुतेको विहान मृतक अवस्थामा हुनेगरेको रोकायले जनाए । यसको प्रमुख कारण अत्याधी रक्तचाप मानसिक तनाव  रक्सीका कारण भएको मृतकको रिर्पोटमा देखाएको पाईन्छ ।
  नेपालवाट तिन वर्षको लागी काम गर्न जादा लिएको रिन तिर्न मुस्कीलले डेढ देखी २ वर्ष लाग्दछ भन्छन रोकाय ।
अझ कतिपय वैदेशिक कम्पनी गएको  २–३ महीना मै वन्द हुने हुदा रिन वारीको वोकेर  विदेशीएका नेपाली घर न द्याटका अवस्था  हुने गरेको पाईन्छ ।
 नेपालवाट प्रसस्तै पैसा कमाउने सुन्दर सपना वोकेर विदेशीएका युवाहरु पैसा कमै हुने हुर्दा मानसिक चिन्तामा हुने ,मध्यपान ,धुम्रपान गर्ने , वस्यालयमा धाउने र घर फकर्दा पैसाको भारीको साटो एच.आई.भि. एडस जस्तो महामारी रोग उपहार स्वरुप ल्याउने गरेको वताछन ।
 कतिपय विदेश पठाउने एजेन्टले विदेशमा राम्रो पैसाको प्रलोभ देखाई मोटो पैसा असुल्ने र विदेशको एरर्पोटमा विच्ली पारेको गोपाल ओलीले जनाए । उनी थप्छन –मेरो ४लाख खाईदिए अहिले घर न द्याटको भएको छु , विदेश जान्छु भनेर घर जग्गा वेचीयो त्यसमा पनी रिन कारियो सवै पैसा च्वाम पारी दिएपछी घर पनि छैन कहाँ वस्ने होला । उनी मात्रै होईना अधिकास नेपालीको हालत यस्तै रहेको छ ।
यसरी नेपाली युवाहरुलाई विदेसीको दास वनाई धन ,जनको क्षती वनाउनुको साटो नेपालमै उद्योग धन्दा खोली स्वदेशमा रोजगारीमा सृजना गर्न सके  नेपालीहरु स्वावलम्वी वन्थेकी ।